Jeśli jesteś duchem, zastukaj dwa razy

Kiedy Leah, Margaret i Kate Fox przychodziły kolejno na świat i były wychowywane przez swoich prostych rodziców – farmerów ze wschodu USA żyjących w XIX wieku, nie można było przypuszczać, iż w przyszłości staną się sławne, bogate i zapoczątkują niemalże nową religię. Siostry Fox zyskały sławę kiedy wraz z rodzicami zamieszkały w domu w Hydesville, znanego wśród lokalnej społeczności jako nawiedzony. Niewytłumaczalne zacjonalnie zjawiska wkrótce przekonują nie tylko rodzinę, ale i niektórych sąsiadów, iż dom faktycznie zamieszkany jest przez ducha, pana Splitfoota. Coś, co zaczęło się jako ferment w lokalnej społeczności, stanie się z czasem popularnym sposobem spędzania wolnego czasu przez coraz szersze i coraz bogatsze grono. Siostry do dziś w pewnych kręgach znane są jako twórczynie spirytyzmu i spirytualizmu, mimo iż w pewnym momencie życia same przyznały, iż dziwne wydarzenia wokół nich były jedynie sprytnymi sztuczkami.

Tyle faktów. Hubert Haddad, francuski pisarz pochodzenia tunezyjskiego, zebrał te fakty do kupy i ubrał w fascynującą, emocjonalną powieść o trzech siostrach, ich rodzinie, sąsiadach, przyjaciołach i wrogach, jak również o Stanach Zjednoczonych XIX wieku. Zaskakujące, jak kilka informacji, które z łatwością można znaleźć na Wikipedii (znaczy, ja znalazłam na Wikipedii) można tak zgrabnie połączyć w opowieść, gdzie fikcja przeplata się z prawdą, magia z racjonalizmem, religia z pogaństwem. Haddad bardzo zgrabnie kontrastuje ze sobą bogobojność, dewocję i fanatyzm, realistyczne podejście do życia z naiwną nieraz wiarą w magię, oszustwo z prawdziwymi zdolnościami paranormalnymi, biedę z bogactwem, miłość i przyjaźń z nienawiścią i wykorzystywaniem dla własnych celów.

Autor w niesamowity sposób opowiedział tą historię. Z jednej strony czytelnik poznaje szczegółowo losy bohaterek, w szczególności Kate i Margaret, z drugiej przez całą lekturę miałam wrażenie, jakby między mną a opowiadaną historią była jakaś niewidzialna, ale wyczuwalna bariera. Jakby nie czytała powieści, a podglądała seans spirytystyczny przez cienką zasłonę. Nie ma tu zbyt wiele oczywistych prawd, wszystko ubrane jest w wonną, ezoteryczną szatę spirytualizmu. Na marginesie zaś pojawiają się kwestie, które już wtedy albo za chwilę, wstrząsną Ameryką – losy niewolników w poszczególnych stanach, wojna z Meksykiem, okropieństwa wojny domowej. Losy Indian, licznych emigrantów z Europy, rodzących się nowych kościołów i sekt wyznaniowych.

Książka bardzo inna, wprowadzająca może trochę za dużo pobocznych wątków i chwilami pogmatwana, jednak sugestywne opisy kontaktów z duchami równoważą te drobne niedogodności. A czytanie ich w nocy samotnie w hotelowym pokoju – bezcenne!

Moja ocena: 4/6

Hubert Haddad Teoria niegrzecznej dziewczynki

Tłum. Marta Olszewska

Wyd. WAB

Warszawa 2015

Książkę przeczytałam dzięki uprzejmości Wydawcy.