Nowa znajoma - komisarz Maria Wern

Z każdym kolejnym przeczytanym szwedzkim kryminałem jest mi coraz ciężej coś napisać. Nie w sensie, że szwedzkie kryminały pozbawiają natchnienia, tylko, mimo iż wiele z nich było naprawdę wyjątkowych, to jednak do siebie podobnych, i wymyślanie oryginalnych tekstów na ich temat stało się czymś na miarę konkursu na wymyślanie synonimów. Na początku jest fajnie, potem robi się coraz trudniej, trzeba się nagimnastykować, sięgnąć do rzadziej używanych sformułowań, aż wreszcie człowiek staje w miejscu i stwierdza, że więcej się nie da. Trzeba zatem zacząć od początku czy przestać zupełnie?

Powyższa dygresja jest trochę od czapy, bowiem z książką Anny Jansson Ofiary z Martebo nie mam takich problemów. Mimo bowiem, że jest to skandynawski kryminał jak się patrzy, to jednak pośród zalewu tej literatury autorka i jej powieści stanowią pewną podgrupę samą w sobie. Można oczywiście znaleźć liczne porównania, bo podobnie jak książki Jungstedt fabuła Ofiar osadzona jest na szwedzkiej wyspie Gotlandii. Podobnie jak członkowie Drużyny A Arne Dahla główna bohaterka, komisarz Maria Wern, jest tu tylko na zastępstwie, nie u siebie, co czasem ułatwia, a czasem utrudnia jej prowadzenie śledztwa. Podobnie jak chociażby u Mankella rzecz dzieje się raczej w terenach wiejskich lub małomiasteczkowych. Duża rolę odgrywa tu lokalna społeczność, która rządzi się swoimi prawami.

A jednak jest inaczej. Jansson pisze trochę jak Anglicy – nie potrafię tego ubrać w słowa, a jednak, gdyby nie szwedzkie nazwiska, równie dobrze cała rzecz mogłaby się dziać gdzie na angielskich wrzosowiskach. Dużo miejsca autorka poświęciła sytuacji kobiet – w społeczeństwie tak rozwiniętym jak (by się wydawało) Szwedzi wciąż ich miejsce w szeregu jest silnie zaznaczane przez mężczyzn (i nie trzeba mówić, że nie jest to miejsce na samym początku). Jansson dołożyła do tego wielko-kryminalno-szowinistycznego świata garść ciekawych informacji na temat historii Gotlandii i jej sytemu prawnego oraz kultury, jakże miejscami odmiennej od kontynentalnej Szwecji, i wyszedł z tego bardzo zgrabny, wciągający kryminał, z bohaterką, którą polubiłam, i do której wrócę.

Jedyne, co mam do zarzucenia, to fakt, iż wydawca ponownie rozpoczął przygodę polskiego czytelnika z cyklem od środka. Ofiary z Martebo są bowiem tomem czwartym przygód komisarz Wern, a kolejny dostępny tom – Kruchy lód – piątym. Nie przeszkadza to w zrozumieniu fabuły, ale podczas czytania, czuć, że to nie początek. Pozostaje mieć nadzieję, że będzie nam dane przeczytać pierwszej trzy części.

Moja ocena: 5/6

Anna Jansson Ofiary z Martebo

Tłum. Magdalena Wiśniewska

Wyd. Dolnośląskie

Wrocław 2014

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Wydawcy.

A gdyby ktoś miał wątpliwości co do poczytalności autorki tego bloga, zapraszam na Stulecie Literatury, gdzie Magda w swojej relacji z blogerskiego spotkania je rozwieje. Z kolei Gosiarella u siebie przedstawia zupełnie inną wersję zdarzeń, co potwierdza starą policyjną zasadę , że ilu świadków, ile wersji zdarzeń, i każda prawdziwa.