Co się kryje w "Rzekach Londynu"?

Łączenie kilku gatunków w jednej książce nie jest jakimś nowym i oryginalnym zabiegiem, ale i tak cieszy mnie za każdym razem. Szczególnie, jeśli te gatunki należą do moich ulubionych. To tak jak z jedzeniem – lubię dobrą kawę i lubię czekoladowe ciasto. A tym bardziej lubię jeść ciasto i popijać je kawą. Podobnie było w przypadku powieści Aaronovicha – lubię fantastykę i lubię kryminał, toteż tym bardziej polubię coś, co zawiera w sobie te dwa składniki. A wisienką na torcie był fakt, że jest to mój ulubiony rodzaj fantastyki i nieco zakręcony kryminał.

Z pośród powieści fantastycznych najbardziej lubię te, w których świat na pozór jest taki jak ten za moim oknem – zwyczajny, niemagiczny, logiczny, naukowo udowodniony, a jednak coś w tym świecie kipi pod kożuszkiem zwyczajności. A tym czymś okazuje się magia, i tylko od polotu autora zależy, czy będzie to magia w formie do tej pory mi nieznanej, czy będzie to odgrzewany schaboszczak z baru za rogiem. Wprawdzie capo di tutti capi fantastyki – Tolkien, powiedział kiedyś o literaturze, iż to istny tygiel, z którego autorzy wyciągają to, co akurat potrzebne jest im w ich historii, ale jak wszyscy wiemy, jedni wyciągają z tego kociołka rozmaitości cokolwiek, sklejają taśmą z Castoramy i sprzedają jako nowego Harrego Pottera, inni zaś skrupulatnie grzebią w kociołku w poszukiwaniu składników, następnie poddają je obróbce i dopiero takie małe dzieło sztuki wystawiają na sklepową witrynę. Dlaczego to pierwsze sprzedaje się zwykle jak świeże bułeczki a to drugie żyje tylko dlatego, że paru blogerów o tym napisało, pozostaje zagadką.

Rzeki Londynu to kryminał fantastyczny. Kryminał, bo mamy policjantów, mamy złodziei, mamy morderców i mamy trupy. Fantastyka, bo policjanci to czarodzieje, złodzieje to duchy, mordercy to… a trupom odpada twarz. Mamy radiowozy, procedury i system komputerowy, ale mamy też pokojówkę z ostrymi zębami i nimfy wodne. Główny bohater, Peter Grant, jest sobie zwykłym posterunkowym ze skłonnością do rozkojarzenia, co prowadzi go prosto do wydziału „istotnego wkładu w pracę policji” czyli za biurko. Już był jedną nogą na ścieżce tej mało fascynującej kariery, kiedy w mroźną noc, pilnując miejsca zbrodni, przesłuchuje świadka zdarzenia. Świadka – ducha. Zdolność do rozmawiania z ektoplazmą okazuje się być jednym z wielu nietypowych talentów Petera, która ratuje go od wpisywania raportów do systemu, i pakuje jednocześnie w sam środek innego Londynu, gdzie porządku i równowagi między magicznymi istotami bronią gliniarze-czarodzieje w oszałamiającej liczbie dwóch, gdzie posterunek nazywa się Szaleństwem, a bogini dolnego biegu Tamizy wchodzi w konflikt z bogiem górnego biegu tejże rzeki. Czyli podsumowując – po mieście grasuje duch opętujący niewinnych ludzi, a po opętaniu tracących twarz (dosłownie i w przenośni), rodziny rzecznych bóstw organizują regularne bójki niczym pseudokibice, a Peter stara się to wszystko ogarnąć. Łatwo się domyślić, że łatwo nie będzie. I faktycznie – magiczny świat Londynu i okolic oferuje znacznie więcej, niż udało się autorowi zmieścić w jednej powieści, dlatego zdecydowanie sięgnę po kolejny tom tego cyklu, zwłaszcza, że poza masą przygód autor oferuje też poczucie czarnego humoru, które jest mi szczególnie bliskie.

Ponoć druga książka autora – Księżyc nad Soho – jest jeszcze lepsza, i zapewne tak jest. Nie zrozumcie mnie źle, Rzeki zapewniły mi świetną rozrywkę na parę wieczorów, ale jak to bywa z pierwszymi tomami cyklu – wprowadzenie na scenę wszystkich elementów, zapoznanie czytelnika z bohaterami, otwieranie kilku wątków, które rozwiną się w następnych częściach to znane cechy początków, które trochę stopują akcję. Tak było w pierwszym Potterze, tak było nawet w Drużynie Pierścienia, i tak jest i tutaj. Na szczęście Ben Aaronovich umiejętnie skleił te wszystkie początki w zwartą i zabawną całość, dlatego już wiem, że się zaprzyjaźnimy. Na dłużej.

Moja ocena: 5/6

Ben Aaronovich Rzeki Londynu

Tłum. Małgorzata Strzelec

Wyd. MAG

Warszawa 2014