America, America...

Dobra książka o Ameryce nie jest zła. Lubię czytać reportaże i eseje o obcych krajach, ale od wielu lat to Stany Zjednoczone przyciągają moją uwagę najskuteczniej, a zobaczenie Nowego Jorku i udanie się w samochodowa podróż poprzez stany (chociażby kilka) to moje największe marzenia (obok kolacji z Benedictem Cumberbatchem i Lee Pace’em, oczywiście). Niezwykła jest różnorodność, którą można odnaleźć w tym olbrzymim kraju – są tam rzeczy najlepsze i najgorsze, największe i najmniejsze, jest wielkie bogactwo tuż obok skrajnej biedy, kicz tuż za rogiem Metropolitan Opera, a mit „od zera do bohatera” może stać się prawdą.

Toteż nie dziwota, iż dosyć szybko po premierze w moje ręce trafiła druga książka Marka Wałkuskiego, poświęcona temu fascynującemu krajowi. Wałuski mieszka w USA od wielu lat, pracując jako korespondent Polskiego Radia, dzięki czemu doświadczenie mieszkańca łączy w swoich książkach z dziennikarską przenikliwością. O ile Wałkowanie Ameryki jednak było dosyć zaawansowaną informacyjnie literaturą, o tyle Ameryka po kaWałku jest czymś w rodzaju „Ameryki dla bystrzaków”. Autor wprawdzie zawarł w tej książce wiele informacji, o których nie do końca zdawałam sobie sprawę, jak chociażby te o  waszyngtońskim Smithsonian – kompleksie muzeów z ciekawą historią i zbiorami, i śmiesznych budowlach rozsypanych przy amerykańskich drogach, ale większość z tego, co tu wyczytałam, wiedziałam już wcześniej. I z całym szacunkiem, każdy, nawet nie pasjonat, jeśli zobaczył w życiu kilka amerykańskich filmów wie, że w Halloween Amerykanie przebierają swoje dzieci za potwory, a najpopularniejszym sposobem dekorowania domów na Boże Narodzenie jest rozwieszanie lampek wzdłuż dachu. Przyjemne jest to, że jest to książka na wskroś pozytywna i optymistyczna, jak sami Amerykanie, natomiast irytowały mnie laurki, które Wałkuski wystawiał niektórym, opisywanym przez siebie zjawiskom, jakby pisał wypracowanie w szkole. Argumenty były na siłę wymyślane, i nie przekonałyby moim zdaniem nikogo, kto już i tak nie myślałby podobnie. Ponadto po kilku latach życia „tam” nabrał przykrego zwyczaju porównywania niektórych rozwiązań z tymi z Polski, oczywiście na niekorzyść tej ostatniej. Nie mówię, że wymagam kłamania, że u nas wszystko fajnie, albo, że nie zauważam, że coś by mogło być lepiej. Jednak akurat te przypadki, które autor obrał za materiał porównawczy, nijak się mają do rzeczywistości, albo zwyczajnie wynikają z warunków, innych dla wielkiego państwa, a innych dla małego kontynentu.  Dlatego miejscami lektura ta trochę mnie męczyła.

Pomijając te niedogodności, nie była to bardzo zła książka, ale czytałam lepsze, szczególnie poprzednią autorstwa Marka Wałuskiego – Wałkowanie Ameryki. Na pewno autorowi udało się ponownie obudzić we mnie pragnienie udania się w podróż do USA, nawet gdyby to miał być tylko krótki przystanek w Wisconsin zamiast konferencji w Las Vegas, i utwierdził mnie w przekonaniu, że niektóre nieprawdopodobne dla nas rzeczy, opisywane przez innych, są w Stanach prawdziwe. Jak oddawanie produktów w sklepie bez okazania paragonu.

Moja ocena: 4/6

Marek Wałkuski

Ameryka po kaWałku

Wyd. Znak

Kraków 2014