Znowu w Ystad

Czasami lubię sięgnąć po książkę, która zabierze mnie w dobrze mi znane miejsce i do dobrze znanych mi ludzi. Z drugiej strony nie przepadam za czytaniem tej samej książki po raz drugi. Owszem, czasem to robię, ale generalnie preferuję sięgać po nieznane mi pozycje, wychodząc z założenia, że życie jest zbyt krótkie, aby czytać w kółko to samo (moja siostra ma z kolei odwrotnie: książka nieprzeczytana co najmniej trzy razy nie jest książką przeczytaną). Dlatego, gdy mam ochotę na coś znanego-nieznanego, dobre są książki z serii. Zawsze mam na podorędziu jakąś część cyklu, który już znam. Takim cyklem są kryminały Henninga Mankella o komisarzu Wallanderze. Bałam się zawsze momentu, kiedy przeczytam już wszystkie, ale na szczęście autor zaczął pisać tak jakby ciąg dalszy, więcej jestem kryta.

Tym razem zabrałam się za „Piątą kobietę”. Samego komisarza Wallandera i jego ekipy chyba nie muszę przedstawiać, skupię się zatem na fabule. Tym razem w Ystad i okolicach zaczynają ginąć mężczyźni w średnim wieku, pozornie zupełnie ze sobą nie powiązani. Zostają zabici na inne sposoby, a jedyne co te morderstwa łączy, to wyszukane sposoby na odebranie im życia. Policyjne śledztwo nie wykazuje początkowo żadnych odstępstw od normy w życiu zabitych, może nie byli to obywatele roku, ale też nie zwyrodnialcy zasługujący na śmierć. Przynajmniej na pierwszy rzut oka, bowiem wnikliwe dochodzenie już wkrótce ujawni przerażające informacje o ofiarach, które to informacje dadzą tak bardzo potrzebne policjantom wskazówki do znalezienia motywu, a co za tym idzie sprawcy. A w Skanii dalej giną ludzie…

Jest to jedna z grubszych powieści Mankella, co okazało się jej olbrzymią zaletą. Autor miał bowiem miejsce i czas, aby nie tylko ciekawie rozpisać zagadkę kryminalną, która jest moim zdaniem najlepsza ze wszystkich dotychczasowych powieści tego autora, ale również opisać metody działania szwedzkiej policji i prowadzone śledztwo od strony formalnej. Mamy również charakterystyczne dla szwedzkich kryminałów tło społeczne, problemy, z jakimi współczesna Szwecja próbuje sobie poradzić, sprawy, wcześniej pozamiatane pod dywan, które teraz stamtąd wychodzą i domagają się swojej krwawej ofiary. Jak zwykle w tego typu literaturze, nie ma zbrodni oderwanej od codziennego życia, zawieszonej w próżni. Są zachowania ludzi względem ludzi, które pozbawione reakcji państwa czynią z ofiary kata i prowadzą do eskalacji przemocy. Autor zwraca też uwagę na fakt, że choć nie zawsze szybka, reakcja powinna jednak pochodzić od funkcjonariuszy państwa, ponieważ sprawiedliwość wymierzana oddolnie prowadzi do chaosu i niewinnych ofiar.

Podsumowując: jest świetna zagadka kryminalna, jest sugestywny opis Szwecji w ogóle i Skanii w szczególe, jest warstwa społeczna, jest rozwiązanie które nie daje mam stuprocentowej radości, nie ma bowiem w tej historii białych i czarnych charakterów, są tylko szare jak panorama jesiennego Ystad. Jest Wallander prywatnie (i trzeba powiedzieć, że „Piąta kobieta” będzie pewnie najważniejszą dla tego bohatera częścią z cyklu), i jest Wallander gliniarz. I jest wątek polski. To wszystko sprawia, że jest to mój ulubiony Wallander.

Mam tylko jedną uwagę do polskiego wydawcy. Czytałam akurat wydanie z serii „Lato z kryminałem” Polityki, nie wiem jak to wygląda na właściwym wydaniu z WABu, ale byłoby miło, gdyby autor notatki z tyłu nie umieszczał w niej informacji ze strony… 313. Dziękuję i pozdrawiam.

Moja ocena:  5,5/6

Henning Mankell „Piąta kobieta”

Wyd. WAB, seria „Lato z kryminałem” Polityka

Warszawa 2011