Do skichania (ze śmiechu) jeden krok…

W Dożywociu wszystko jest nie tak. Kiedy słyszymy, że samotny, miejski zwierz w postaci Konrada przybywa na odludną wieś, gdzie odziedziczył dom, wyobrażamy sobie dom nad rozlewiskiem, wszystkie te Jagódki, Pychotki, Niespodziewajki, cukiernie pod Pierożkiem albo Amorkiem i inne tego typu cuda wianki. Nie spodziewamy się gotyckiego, nawiedzonego domu. Kiedy słyszymy „nawiedzony dom”, wyobrażamy sobie horror albo chociaż thriller, ciemności, straszenie itd. Tymczasem dostajemy pierwszorzędną komedię, coś będącego połączeniem Białołęckiej z Sapkowskim, z bardzo mocną nutą czegoś, co można by nazwać Kisiel. A raczej kogoś – Marty Kisiel. Kiedy słyszymy „dom z dożywociem”, wyobrażamy sobie starszawych, lekko omszałych lokatorów spod ciemnej gwiazdy. Dostajemy anioła z uczuleniem na własne pierze, potwora z morskich głębin, chwilowo na etacie kucharza, utopce (któż wie, czym są utopce?) i widmo poety, przy którym Mickiewicz przechodził od razu do sedna. A jedynym dożywotnikiem jest ów wspomniany zwierz miejski.

Wielu znajomych blogerów i blogerek polecało mi Dożywocie, jednocześnie ostrzegając, że śmieszne, bardzo śmieszne, że wciąga i w ogóle czytać tylko gdy ma się czas i nie przy ludziach. Czas akurat mam (miałam), więc tu nie ma problemu, ale z tym czytaniem przy ludziach, myślę sobie, bez przesady. Zwłaszcza, że pierwsze opowiadanie przeczytałam z, owszem, uśmiechem i niemałą przyjemnością, ale żeby wybuchać, nie wybuchałam. Zabrałam do autobusu. I akurat gdzieś koło ulicy Grzegórzeckiej trafiłam na opis anioła w bamboszkach i z mopem (i płynem na mszyce, nie zapominaj o płynie na mszyce!) oraz widma poety uzbrojonego z szydełko, przypuszczających zmasowany atak na niczego się niespodziewającego włamywacza. O tym, co się stało ze mną później, zamilknę, powiem tylko, że ta część autobusu zrobiła się nagle przyjemnie pusta…

Są dwa sposoby czytania Dożywocia – można na raz, w jeden dzień (lub jedną noc), lub można sobie dawkować. Większość moich znajomych zastosowała z powodzeniem sposób pierwszy, a się wybiłam z szeregu i czytałam przez tydzień – opowiadanko po opowiadanku. Bo Dożywocie to zbiór opowiadań właśnie, toteż spokojnie można lekturę podzielić na etapy. Niewątpliwą zaletą takiego czytania było przedłużenie przyjemności z czytania o moich ukochanych już teraz bohaterach literackich, a przy okazji nie grozi ewentualne zmęczenie materiału, bo niektórzy twierdzić mogą, że takie nagromadzenie humoru na centymetr kwadratowy może komuś nie przypasić (tez takie opinie czytałam). Wadą ponad tygodniowego czytania Dożywocia było natomiast to, że tak się zapamiętałam w tym świecie, mentalnie zamieszkałam wręcz w Lichotce, że od czasu zakończenia lektury dwa dni temu nie jestem w stanie zabrać się za nic innego.

To jest po prostu wyjątkowa książka. Wyjątkowo zabawna, wyjątkowo ciepła, wyjątkowo polska w takim najlepszym możliwym sensie. No i, przyznajcie sami, trzeba mieć to coś, żeby wymyślić anioła w bamboszkach (kochane Licho!), pradawnego stwora ciemności, uzbrojonego w wałek do ciasta (Krakersik), widmo, co duchów się stracha i liryką okrasza swe wypowiedzi (nieszczęsny panicz Szczęsny), potworki wodne z osobowością podejrzanie podobną do mojej (utopce), różowego królika mojej znajomej biblionetkowiczki (może nie ten sam, ale TAKI SAM, minus różowość) i kota, z całej hałastry najmniej, o dziwo, problematycznego.

No, jest po prostu inna. Taką innością, co świeci na szarym nieraz tle rodzimej literatury.

Moja ocena: 6/6

Marta Kisiel Dożywocie

Wyd. Fabryka Słów

Lublin 2010

Książkę przeczytałam dzięki Oisajowi.