[Cracoviana] Znowu cegła

Tym razem krótki post o kolejnej książce o Krakowie. Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa autorstwa Michała Rożka to absolutna klasyka. Profesor Rożek jest historykiem sztuki i osobą, którą o Królewskim Mieście wie więcej niż ono samo o sobie. Co kilka lat jego Przewodnik jest aktualizowany i wznawiany i służy kolejnym pokoleniom studentów, naukowców, ambitnych turystów, przewodników miejskich i pasjonatów Krakowa.

A czymże jest ta opasła cegła? Jest to szczegółowy opis zabytków Krakowa – ale taki naprawdę szczegółowy. Znajdziemy tu dokładne informacje o każdej (KAŻDEJ!) kamienicy w obrębie murów, każdym interesującym budynku lub miejscu w każdej części miasta. Planty, Garbary, Kleparz, Kazimierz, Podgórze, Nowa Huta, Zwierzyniec, Piaski, Prądnik Biały i Prądnik Czerwony – gdziekolwiek nie trafisz palcem na mapie miasta, o tym pan Rożek będzie miał wyczerpującą opowieść. W którym roku powstało, kto ufundował, po co, ile trwało, ile razy zostało przebudowane, co zostało przebudowane, w jakim stylu, co tu stało wcześniej a co tu stoi dzisiaj. A do tego czasem jakaś anegdotka. Ale nie dajcie się zwieść tym ostatnim. Nie od parady przewodnicy krakowscy nazywają Urbs celeberrima cegłą. W moim wydaniu z 2006 roku jest niemalże 590 stron czystej informacji. Tak czystej, że po przeczytaniu akapitu można nie tylko napisać fajny doktorat ale i dostać zadyszki. Wiedza prof. Rożka jest olbrzymia, jednak styl dosyć ciężki, a nagromadzenie detali nie czyni przeprawy przez Przewodnik ani trochę łatwiejszą. Warto jednak poświęcić ten rok na przebrnięcie przez nią, a czytanie połączone ze spacerem po mieście (warto wcześniej poczynić notatki i z nimi chodzić, bo „cegła” ma dodatkowo twardą oprawę) – gwarantuję wam, że nigdy już nie spojrzycie na tą szara, na codziennie mijaną kamienicę tymi samymi oczami. Kraków ze średniowiecznej makiety zmieni się w żywe miasto, gdzie wciąż się kotłuje, wciąż zmienia, a wbicie jednej łopaty w Rynek zamienia kilkutygodniowy remont nawierzchni w wieloletnie [przedsięwzięcie archeologiczne.

Michał Rożek Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa

Wyd. WAM

Kraków 2006

Cracovia totius Poloniae urbs celeberrima atque amplissima Regia atque Academia insignis (Kraków w całej Polsce miasto najsławniejsze, ozdobione wspaniałym zamkiem królewskim i słynną Akademią).